Organik ürün nedir?

Organik ürünler bitkisel ve hayvansal üretimin; ilk aşamasında tüketiciye ulaşıncaya kadar olan bütün aşamalarında, insana, çevreye ve ekosisteme zararlı herhangi bir kimyasal, katkı maddesi, GDO gibi girdiler ve yöntemler kullanılmadan işlenen kontrollü ve sertifikalı ürünler “ organik ürün” olarak adlandırılır. Organik ürünler kanun ve yönetmeliklerce tanımlı şartlar dahilinde, tüm süreçte izlenebilirliğin sağlandığı, her bir verinin kayıt altına alındığı bir yöntemle üretilir.

Organik ürünü nasıl tanıyabilirim?

Tüm ambalajlı organik ürünlerde, organik ürün logosu kullanma zorunluluğu vardır. Ayrıca sertifikalandıran kuruluşun bilgileri de yer almalı ve gerektiğinde sertifika sunulmalı Bu logoları üzerinde bulundurmayan ürünler organik olarak piyasaya sunulamaz. Bu ürünler için reklam ve tanıtım yapılamaz veya eko, bio gibi kısaltmalarla patent için başvurulamaz. İthal organik ürünlerde de bu logoların kullanımı zorunlu. Bir ürünün organik sertifikalı olmadığı halde, organik sertifikalı bir ürünü çağrıştıracak şekilde tanıtımının yapılması ve pazarlanması kanunen yasak. Bu ürünün üzerinde yazan bio eko, doğal, natürel, katkısız, köy ürünü, saf ürün gibi ifadeler o ürünün organik bir ürün olduğu anlamına gelmez.

Organik ürünler nelerdir?

Taze ve kuru meyve sebze, hayvansal ürünler, işlenmiş ve paketlenmiş gıdalar, tekstil, oyuncak, kişisel bakım ürünleri, temizlik malzemeleri, mobilya gibi pek çok alanda organik ürün bulmak mümkündür. Türkiye’de sadece gıda ürünleri resmi mevzuata göre organik olarak belgelendirmektedir. Gıda dışı ürünlerde de özel standartlara göre organik ürün sertifikasyonu yapılmaktadır.

Neden organik?

• Organik gıda daha besleyicidir çünkü organik yetiştirme ve işleme sürecinde gıdaların besin öğeleri daha fazla korunur. Vücut bunlardan daha fazla faydalanabilir, daha iyi sindirir, vücudun direnç ve bağışıklık sistemini geliştirir.
• Organik ürün sağlıklıdır çünkü üretiminde sağlığa zararlı, cildi tahriş eden, bağışıklığı düşüren, çevresel kaynakları kirleten ve vücutta biriken zararlı kimyasallar kullanılmaz. Bu nedenle sadece tüketenlerin değil üreticilerin ve ailelerinin de sağlığı korunur.
• Organik ürünler rahatlıkla izlenebilen güvenilir kaynaklardan gelir. Tüm organik çiftlikler, üreticiler, fabrikalar ve ürünler bütün dünyada belirli standartlara göre düzenli olarak denetlenir.
• Organik ürün çevre dostudur; toprağı, havayı, su kaynaklarını, genetik düzeni ve biyolojik çeşitliliği korur, destekler, bunların sürdürülebilirliğini sağlar. Ayrıca toprak erozyonunu engeller, tüm bu eylemleri yaparken yenilenebilen enerji kaynaklarından faydalanır, enerji tüketimini ve karbon salınımını düşürür.

Araştırmalar vitamin ve mineral gibi besin öğelerinin organik ürünlerde daha bol olduğunu ve vücut tarafından daha iyi kullanılabildiğini gösteriyor. Bu maddeler sağlımız için gerekli ve hastalıklarla savaşmamıza yardımcı olan bağışıklık sistemimizi güçlendiriyor.

Organik ürün ile doğal, % 100 naturel, köy/çiftlik ürünü, arılı veya hormonsuz ürünler arasında fark var mı?

Bir ürünü Organik veya Ekolojik olarak adlandırmak için bir yasal düzenlemeye ve kontrol mekanizmasına bağlı olmak ve bu ismi ancak izin ile kullanmak gerekiyor. Semt pazarlarında, dükkanlarda ya da yol kenarında  sık sık gördüğümüz “ doğal, natürel, saf hakiki, hormonsuz, köy ürünü” vb. olarak adlandırılan gıdaların resmi veya genel bir tanımı, kriteri, standardı ve yönetmeliği bulunuyor. Bu nedenle suistimale açık. Herhangi bir denetime ve belgeye tabi olmayan doğal ürünlerin gerçek olup olmadığı, tamamen kişisel bilgiye, deneyime ve güvene dayalı. Tüketicilerde hem sağlıklı beslenme bilinci ve güvenilir gıda arayışı hem de endüstriyel gıda sektörüne karşı güvensizlik arttıkça, bu tür suiistimaller yaygınlaşmakta ve ne yazık ki tüketicinin güvendiği dükkanlar, pazarcılar, çiftlikler vb. aracılar da bilerek ya da bilmeyerek bu yanlışın bir parçası olmakta. Oysa organik ürünlerde üretimden tüketiciye ulaşana kadar her aşamada zorunlu kontrollerden geçerek belgelendiriliyor, yani sertifikalandırılıyor.

Organik ürünler kim tarafından, nasıl ve hangi sıklıkta kontrol ediliyor?

Organik ürünlerin tüm denetim ve belgelendirme işlemleri, T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca yetkilendirilen ve denetlenen Akredite Kontrol Sertifikasyon Kuruluşları (KSK) tarafından yapılır. Bütün organik ürünler ve üretim süreçleri ilgili yönetmeliğe göre, haberli ve habersiz kontrol edilir.

Organik pazarlar (Eko-pazarlar), internet siteleri, marketler, dükkanlar nasıl denetleniyor?

Organik pazarlar yasa gereği belediyeler tarafında yönetiliyor ve denetleniyor. Ayrıca İzmir Bostanlı ve Balçova Ekopazarları , ETO desteği ve denetimleriyle yürütülüyor.

Eko pazarlar, internet siteleri, süpermarketler ve organik dükkanlar ise T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından belirli aralıklarla denetleniyor.

Ayrıca tüketici şikayetlerini de dikkate alan Bakanlık teşkilatı, özel olarak da ilgili noktalara denetime gidiyor.